De beroemdste zen koan (Japans, in het Chinees: kung-an, letterlijk vertaald ‘juridische casus’, dus een kwestie of een vraagstuk) is Zhaozhaou’s ‘Wu’ (‘Mu’ in het Japans):

‘Een monnik vroeg Zhaozhou Congshen (778 – 897), een Chinese Zen meester, “Heeft een hond Boeddhanatuur of niet?” Zhaozhou antwoordde, ‘Wú’ ‘

Uit: De Poortloze Poort, Kwestie 1.

Deze kwestie gaat niet over een hond, noch over Boeddhanatuur, noch over affirmatie of negatie, ook al betekent ‘Wu’ in het Chinees ‘zonder’ en blaft Zhaozhou als een hond. Het gaat om de vraag wat ‘Wu’ concreet is.

Een inzicht in ‘Wu’ kan je uitsluitend toevallen als je ‘Wu’ bent geworden. Maar wat is ‘Wu’? ‘Wu’ dat ben jij, maar dit weet je alleen als je ‘Wu’ bent. ‘Wu’ loopt rond met de voeten, grijpt met de handen, praat met de mond, hoort met de oren. Wat is ‘Wu’? Het is degene die nu deze woorden leest. Degene kijkt met de ogen, ruikt met de neus, tast met de vingers, denkt met de geest. Maar wie is diegene? ‘Wu’! Ik weet niet wat of wie dit is. Ik kan de grenzen ervan niet bepalen. Ik weet niet vanwaar het komt en waarheen het gaat. Het is, zeer levendig en realistischer dan alle concepten en ideeën bij elkaar, volkomen ongehinderd functionerend, zonder begin en zonder einde. ‘Wu’ is wat me beweegt en waarin ik me beweeg. Volstrekt open, openheid. Volstrekt ‘Wu’. Maar zeer concreet.

Want ‘Wu’, deze ondoorgrondelijke openheid, is mijn concrete leven, deze aanwezigheid, dit lichaam, deze geest, precies deze door en door geconditioneerde, fysieke vorm. ‘Wu’ is geen abstractie. ‘Wu’ heeft mijn geur, mijn kleur, mijn typische loopje, mijn eigenaardigheden, mijn stemgeluid en bijziendheid. ‘Wu’ is deze alomvattende aanwezigheid waarin alles verschijnt,met een specifiek lichaamsgewicht, een bepaalde lengte en buikomvang, een vaste schoenmaat, een geboortedatum en een Burger Service Nummer. ‘Wu’ is incarnatie. ‘Wu’ is de levende paradox. ‘Wu’ is openheid en vorm tegelijkertijd. Volkomen vrijheid en strenge karmische conditionering. Bij de realisatie van ‘Wu’ begint de weg van de mens pas echt. We voelen de noodzaak te gaan werken met de condities die ons leven maken tot wat het is…