De Zen protocollen van de Izen intensive retraite 2024 te Eerbeek

‘De weg van de Boeddha bestuderen is jezelf bestuderen. Jezelf bestuderen is jezelf vergeten. Jezelf vergeten is ontwaken door alles wat zich voordoet. Wanneer je ontwaakt door alles wat zich voordoet, vallen jouw eigen lichaam-en-geest en de lichamen-en-geesten van anderen weg. Geen spoor van realisatie blijft over en dit spoorloze zet zich eindeloos voort.’ Dogen Zenji, Genjo Koan, Zen Cirkel najaar 2023.

De intensive 2024 is zelfvergeten uitdrukken van de werkelijkheid precies zoals ze is (dat is: Genjo Koan!). Jouw dagelijkse handelen staat centraal! Beweeg jij je of word je bewogen? Handel je vanuit jezelf of word je bewogen vanuit verbinding? Acteer je of resoneer je? Doe je je eigen ding of ben je afgestemd? Elk onderdeel van de intensive is beoefening.

Dus, terug in je lijf, zak in je buik, vergeet jezelf in de handeling; ervaar met elke porie van je lichaam: ‘Wanneer je vormen ziet of geluiden hoort met je gehele lichaam-en-geest, dan zie je dingen onmiddellijk (in hun zoheid).’ (Dogen Zenji, Genjo Koan)

Adem naar en vanuit je onderbuik, vanuit de tai tsjen; laat de handeling van daaruit opkomen en volg haar aandachtig, stap voor stap, handeling na handeling. Kijk, hoor, voel met je gehele lijf, met elke porie. Volg je woorden als ze vanzelf opkomen, vanuit je onderbuik. Jij handelt niet, je wordt gehandeld. Jij spreekt niet, je wordt gesproken. Neem alle tijd en wees aandachtig, blijf dicht bij jezelf en bij wat je doet, volg het woord dat opkomt. Waar komt het vandaan? Wat beweegt me? Drukt zich niet alles uit in deze handeling in dit moment?

Deze zijn de bedding om jezelf te vergeten en je te laten leiden in je handelen tijdens de verschillende onderdelen van de retraite, te weten:

zazen een in stille aanwezigheid aan-den-lijve ervaren vanuit de buik, ik kom niet naar voren en ervaar de dingen, maar de dingen komen naar voren en ervaren zichzelf!

kinhin lopen vanuit de onderbuik, zich aandachtig de ene voet voor de andere laten zetten, de ademhaling volgend, je gehele lichaam kijkt en luistert.

zendoprotocollen heel precies, aandachtig, nauwkeurig, afgestemd en zelfvergeten de regels van de zendo volgen: het gaat hier niet om jou! Je laat de zendo weer achter na het mediteren alsof je er niet bent geweest en alsof er niets is gebeurd (hetgeen ook zo is!)

maaltijd eten (oriyoki) met je gehele lichaam, aandachtig het voedsel naar je mond brengend, aandachtig kauwend en proevend, je ademhaling volgend, precies de ‘juiste hoeveelheid’ innemen, niet meer, niet minder; het besef dat wat je eet zich offert voor jouw leven.

boeddhistische dienst vanuit je onderbuik, met aandacht, zelfvergeten, jezelf laten buigen, bewogen wordend, gezongen wordend. De gemeenschap is een lichaam, offerend, reciterend, drummend, bellend, buigend – een lichaam vindt samen het juiste ritme, het juiste bewegen, de juiste zang. Je volgt hierin niet jezelf, maar wat er tussen jou en en de anderen gebeurt.

bewegen door en buiten de gebouwen lopend door de gangen en over het terrein, dichtbij jezelf, vanuit je onderbuik, je ademhaling volgend, bij jezelf blijvend, je hoeft niet te kijken of te groeten, je lichaam ziet en hoort met elke porie van je lijf, terwijl je ogen zijn geloken en rusten op een plek voor je op de grond. Je doet wat moet worden gedaan, je bent een instrument in de handen van de situatie, resoneert, bent afgestemd, je laat je bewegen en volg wat je bezielt.

samu welke werkzaamheden je ook te doen hebt, in of buiten de samu periode (dus ook: tafeldekken, eten serveren, afwassen, koffie en thee zetten), doe het precies en aandachtig, elke handeling volgend vanuit je onderbuik, je ademhaling volgend, afgestemd op de situatie en de ander, resonerend met wat zich aandient en doe zoals het wordt gevraagd. Het gaat niet op mijn manier en dat is precies de oefening. Kan ik mezelf vergeten en simpelweg doen wat er moet worden gedaan? En kan ik daarna de ruimte verlaten alsof er niets is gebeurd (hetgeen ook het geval is)? In elke activiteit word je bewogen. In elke activiteit ben je dienstbaar aan het geheel. In elke activiteit laat je jezelf bewegen, zelfvergeten en volstrekt wakker en aanwezig: alles stroomt door je heen, de gehele situatie en wat er moet worden gedaan.

dokusan is samyakvac, ‘buikspreken’, de woorden laten opkomen vanuit je onderbuik, ze verwoorden precies en aandachtig wat zich aandient en wat zich voordoet, Genjo Koan, ‘het exacte uitdrukken van de werkelijkheid precies zoals ze is.’ Ik heb nooit een woord gesproken, ik word gesproken, de expressie stroomt door me heen en is niet van mij!

slapen en opstaan in principe slaap je niet tijdens een intensive, ook ’s nachts blijf je wakker, je volgt je ademhaling als je ligt in je bed, je ademt naar je buik toe en bent als een pijp waardoorheen de dag stroomt, de nacht in. Je vergeet jezelf, je laat los en spant uit; je buik is de nachtwaker. Als in de ochtend de kleppers klinken, dan horen de kleppers de kleppers en staan de kleppers geheel vanzelf op uit een wakkers slaap om de dag moeiteloos en met aandacht te betreden…