Het wegvallen van lichaam en geest

Dogen Zenji was Japans eerste Patriarch in de bloedlijn die loopt vanaf Shakyamuni de Boeddha in India, via Bodhidharma die vanuit India naar China reisde, en Huike, China’s eerste Patriarch, naar Zenmeester Rujing, de vijftigste Patriarch in rij vanaf de historische Boeddha. De Japanse Tendai monnik Eihei Dogen ging in 1223 per boot naar China en kreeg twee jaar later, in 1225 op de berg Tiantong Dharmatransmissie van Meester Rujing. Hij was hiermee de eerste gekwalificeerde Soto Zen Meester in Japan en het begin van de Japanse lijn van Dharmatransmissie die doorloopt tot aan mijn spirituele grootvader Maezumi Roshi (1931 – 1995). Hieronder volgt het verhaal over de transmissie van Japans eerste Zen Meester Eihei Dogen.

Kwestie 52. Eihei Dogen (1200 – 1253)

De eenenvijftigste Patriarch was priester Eihei Dogen. Hij studeerde bij priester Tiantong Rujing. Op een dag, tijdens de late avond zazen, sprak Rujing tot de monniken: ‘De beoefening van Zen is het wegvallen van lichaam en geest.’ Toen de Meester dit hoorde, was hij plotseling volkomen ontwaakt. Hij ging direct naar de kamer van de abt en offerde wierook. Rujing vroeg hem: ‘Waarom offer je wierook?’ De Meester antwoordde: ‘Lichaam en geest zijn weggevallen.’ Rujing sprak: ‘Lichaam en geest zijn weggevallen, weggevallen lichaam en geest.’ De Meester sprak: ‘Dit is slechts tijdelijk, u moet me niet zonder reden bekrachtigen.’ Rujing antwoordde: ‘Ik bekrachtig je niet zonder reden.’ De Meester vroeg: ‘Waarom bekrachtigt u me niet zonder reden?’ Rujing sprak: ‘Lichaam en geest zijn weggevallen.’ De Meester boog. Rujing sprak: ‘Zelfs wegvallen is weggevallen.’ Daarop zei Rujings jisha (zijn vaste assistent) Huangping uit Fuzhou ‘Het is geen kleinigheid voor een buitenlander om deze staat te ervaren.’ Rujing sprak: ‘Hoeveel studenten hebben dit gezien? Bevrijd, mild en vredig, en de donder brult.’

De grote bevrijding in Zen is het wegvallen van lichaam en geest. Pas als lichaam en geest werkelijk zijn weggevallen ben je volmaakt vrij in je lichamelijke functioneren en in je geestelijke activiteit. Maar pas als het weggevallen is weggevallen, ben je vrij van gehechtheid, geconditioneerheid en bevrijding, en is er niets en niemand meer die je nog kan terughalen naar de wereld van bindingen en blokkades. De vrije geest van de methodeloze methode manifesteert zich hier en nu, barbecuend in de achtertuin of surfend op internet, met een knipoog, een glimlach of een grimas.